لکه برگی زاویه ای: Angular Leaf spot

عامل بیماری: Pseudomonas syringae pv .lacrymanse

انتشار: سراسر جهان

علائم بیماری:

این بیماری در بیشتر کدوئیان باعث خسارت می شود، اما در خیار شایعتر است. علائم برگی در ابتدا به صورت نواحی آبسوخته کوچک روی سطح زیرین ظاهر می گردند و شکل زاویه ای به خود می گیرند. لکه های زاویه ای توسط رگبرگ های کوچکی در برگ خیار محدود می شوند. بعدها این لکه ها قهوه ای رنگ شده و هاله های زرد رنگی را پدید می آورند. نهایتا مراکز لکه ها با یکدیگر جمع شده و ظاهری مندرس را به برگ می دهند .

اغلب تحت شرایط مربوط مثل صبح زود ، قطرات شیری رنگی دیده می شوند که از نواحی آب سوخته واقع در سطح زیرین برگ خارج می گردند . آلودگی های ساقه ها، دمبرگها و میوه ها باعث گسترش لکه های آبسوخته ای می شود که بزرگ شده و با پوست سفید رنگی پوشیده می گردند. آلودگی های ساقه ها، دمبرگها و میوه های جوان ممکن است بعدها منجر به بدشکل شدن یا کج شدن آنها گردد. معمولا پوسیدگی های نرم ثانویه روی میوه آلوده گسترش می یابد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

این باکتری می تواند از یک فصل تا فصل بعد روی بقایای گیاهی یا بذر زنده بماند. شرایط رطوبتی که منجر به پدید آمدن بافت آبسوخته می گردد، گسترش بیماری را تسهیل می کند. باران همراه با وزش باد یا آبیاری بارانی منجر به انتشار سریع بیماری می گردد. بیماری همچنین توسط کارگران در زمان برداشت محصول که شاخ و برگها تر می باشند، می تواند انتقال یابد. لکه برگی زاویه ای بویژه در خاک های ماسه ای معمول است. که ماسه های همراه با باد منافذی را برای آلودگی روی ساقه ها، و میوه ها ایجاد می کنند.

کنترل:

یک برنامه تناوب زراعی حداقل به مدت 2سال به عنوان یک روش پیشگیری توصیه می شود. استفاده از بذرهای عاری از باکتری لکه زاویه ای برای کنترل بیماری در اوایل فصل مهم می باشد. سمپاشی با ترکیبات مسی Cu به مدت 5_10 روز به محض ظاهر شدن لکه های برگی ممکن است بیماری را کاهش دهد. خودداری از مصرف آبهایی که از مزارع خیار می گذرند، به عنوان آب آبیاری و بلاخره استفاده از ارقام مقاوم.

ارقام مقاوم/ متحمل:

پاره ای از شرکت های بذری تولیداتی در حد متحمل در اختیار دارند.

پوسیدگی های باکتریایی میوه: Bacterial Fruit Rots

پوسیدگی نرم عامل بیماری: Soft Rot/ Erwinia carotovora pv . carotovora Pseudomonas

گونه ها و باکتری های دیگر

لکه قهوه ای عامل بیماری: Erwinia .anans Brown spot

نکروز پوست عامل بیماری: Bacterial Rind / Necrosis

Erwinia . carnegieana

انتشار: سراسر جهان

علائم:

پوسیدگی نرم: در ابتدا یک ناحیه آبسوخته از میوه تحت تاثیر قرار گرفته و به سرعت به سوی یک پوسیدگی کامل و درهم آمیختگی آبکی کل میوه ها، پیش می رود. پوسیدگی نرم بدنبال یک ناهنجاری فیزیولوژیکی، مثل گرده افشانی ضعیف یا دیگر بیماری های پوسیدگی میوه، ایجاد می شود.

لکه قهوه ای: روی طالبی رقم هانی دیو و رقم های دیگر ایجاد می شود و زخم های زرد_قهوه ای نرم را که بیش از 4 سانتیمتر قطر دارن را پدید می آورد.

نکروز پوست باکتریایی: معمولا در طالبی و هندوانه به صورت لکه های مرده و یا لکه هایی از بافت سخت و خشک برنگ قهوه ای_قرمز تا قهوه ای در پوست میوه ایجاد می گردد. نواحی صدمه دیده از نظر اندازه باهم متفاوتند. بطوریکه از لکه های 3 میلیمتر تا بافت مرده گسترش یافته و درون کل پوست ایجاد می شوند. در هندوانه علائم از خارج قابل مشاهده نیستند و به ندرت در گوشت میوه یافت می شوند. طالبی از این نظر از هندوانه متفاوت است زیرا بافت مرده ممکن است بدرون گوشت میوه نیز کشیده شود. علاوه بر این در طالبی فروفتگیهای حلقوی آب سوخته ای در سطح میوه گسترش می یابد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

پوسیدگی نرم در بیشتر اوقات تحت شرایط گرم و نمناک یا مرطوب ایجاد می شود. میوه هایی که تحت تاثیر بیماری های دیگری مثل لکه برگی زاویه ای، آنتراکنوز یا پوسیدگی انتهایی شکوفه قرار گرفته اند می توانند مورد حمله باکتری پوسیدگی قرار بگیرند. زخمهای ایجاد شده در طول برداشت یا بسته بندی میوه ها نیز می توانند موجبی برای گسترش پوسیدگی نرم باشند.

لکه قهوه ای: تحت شرایطی مشابه با آنچه برای پوسیدگی نرم لازم است، گسترش می یابد.

نکروز باکتریایی پوست: به خوبی شناخته نشده است، به هر حال تصور می شود که شرایط محیطی که باعث ایجاد تنش روی گیاه می گردد، ممکن است آغازگر حمله پاتوژن گردد. برخی ارقام نسبت به دیگر ارقام از حساسیت کمتری نسبت به این بیماری برخورد دارند .

نکروز باکتریایی پوست: ارقام در حساسیت شان نسبت به این بیماری از هم متفاوتند. ارقام هندوانه مانند KlondikeT ، field summer می تواند نکروز پوستی شدیدی را گسترش دهند در حالیکه ارقامی مثل jubilee کمتر تحت تاثیر قرار می گیرند .

ارقام مقاوم/متحمل :

برای گروه پوسیدگی نرم Soft Rot وجود ندارد.

برای بیماری Rind Necrosis وجود دارد.

پژمردگی باکتریایی: Bacterial Wilt

عامل بیماری: Erwinia tracheiphila

انتشار: آمریکای شمالی، بندرت اروپا، آفریقا و آسیا

علائم:

خسارت بیماری روی خیار و طالبی شدید می باشد اما در کدو و هندوانه کمتر صدمه می زند. اولین علائم به صورت نواحی سبز پژمرده شده در سطح برگ ظاهر می شود.

علائم آغازین اغلب با نواحی صدمه دیده توسط حشرات همراه می باشند. پس از آن برگها و انشعابات بیشتری پژمرده می شوند. نهایتا گیاه کامل پژمرده شده، و برگ به سمت بالا چروک می خورد و می میرد. در تشخیص مزرعه ای از ایجاد یک برش در ساقه آلوده کمک گرفته می شود. گیاهان آلوده حاوی یک ماده چسبناک می باشند که در زمان جدا کردن دو قطعه ساقه برش داده شده از هم، همانند یک نخ کشیده می شود.

شرایط جهت گسترش بیماری:

عامل پژمردگی باکتریایی از طریق سوسکهای راه راه و نقطه ای خیار منتقل می شود، سوسکهای عامل پژمردگی باکتریایی با جویدن بافتهای آلوده و پس از آن تغذیه از گیاهان سالم، باکتری را انتقال می دهند. باکتری نمی تواند روی بقایای گیاهی بیمار از فصلی به فصل دیگر زنده بماند.

کنترل:

حذف کدوئیان وحشی از مزارع جالیزی اطراف ممکن است از ایجاد آلودگی زود هنگام جلوگیری کند. بهرحال بهترین روش کنترل بیماری طرح برنامه ای جامع جهت کنترل سوسکهایی است که باکتری را منتقل می کنند.

ارقام مقاوم/متحمل :

وجود دارد.

بلایت برگی آلترناریایی: Alternaria leaf blight

عامل بیماری: Alternalia cucumerina

انتشار: سراسر جهان

علائم: این بیماری بر روی طالبی شایع است و روی هندوانه، خیار و کدو اهمیت کمتری دارد. علائم ابتدا به صورت لکه های برنزه حلقوی و کوچکی با مراکز سفید، روی سطح روئین برگ ظاهر می شوند. این لکه ها به تدریج بزرگ شده، قهوه ای کمرنگ می شوند و فرورفتگی مختصری ایجاد می نمایند. رگه های کوچک بین لکه ها تیره شده و منجربه ظاهری مشبک می گردد. نهایتا این لکه های حلقوی تمامی برگ را فرا می گیرند. لکه هایی با حلقه های متحدالمرکز در سطح روئین برگ بسیار معمول می باشند. در آخر ممکن است گیاهان بی شاخ و برگ شوند که این امر منجر به صدمه آفتاب سوختگی میوه ها و کاهش مواد جامد در میوه می گردد. همچنین گیاهان بیمار نسبت به صدمات حرارتی و صدمات ناشی از باد بسیار حساس می شوند. آلودگی میوه که روی طالبی بسیار معمول می باشد باعث ایجاد لکه های حلقوی، قهوه ای و آبسوخته می شوند. بعدا یک ورقه پودری به رنگ زیتونی تا سیاهرنگ بر سطح میوه گسترش می یابد. میوه هایی که در زمان برداشت آلودگی نامحسوس داشته باشند ممکن است منجر به خسارت بعدی در مرحله حمل یا انبارمانی گردند.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ روی بقایای گیاهی یا روی علف های هرز و دیگر محصولات، زنده می ماند. باد اسپورهای قارچی را از یک ناحیه به سایر نقاط حمل می کند. بیماری با حرارتهای گرم و رطوبت ناشی از شبنم، باران یا آبیاری هوایی تشدید می گردد.

کنترل:

برنامه های سمپاشی با قارچکش، استفاده از ارقام متحمل و تناوب زراعی یکساله با محصولاتی غیر از کدوئیان روش کنترل بیماری است.

ارقام مقاوم/متحمل:

وجود دارد در طالبی گروه هانی دیو و در هندوانه شوگر بی بی ها از آن جمله است.

آنتراکنوز:  Anthracnose

عامل بیماری: Colletotrichum orbiculare تعدادی نژاد از این بیماری شناخته شده اند که ایجاد خسارت می کنند.

انتشار: سراسر جهان بویژه نواحی مرطوب

علائم: این بیماری به فراوانی در طالبی، خیار و هندوانه دیده می شود. در خیار، علائم روی برگها به صورت لکه های آب سوخته ای آغاز می شود. این لکه ها به نواحی حلقوی و برنزه ای تبدیل می شوند که به صورت لکه های قهوه ای رنگ مشخصی با مراکز روشن گسترش می یابند. لکه ها توسط رگبرگ ها محدود نمی شوند. روی دمبرگ ها و ساقه های آلوده لکه های برنزه طویل شده (کشیده)در سطحی که منجر به ایجاد نواحی احاطه شده ای می شوند، ایجاد می گردد. میوه های آلوده، نقطه های آبسوخته، فرورفته و حلقوی را گسترش می دهند.

این نواحی بسط یافته و خالهای سیاه ریزی را در قسمت مرکزی گسترش می دهند.

تحت شرایط مرطوب ترشح اسپور به رنگ صورتی یا نارنجی از خالهای سیاه به خارج انجام می شود.

در هندوانه لکه های برگی سیاه می باشند و بافت بیمار به سرعت خشک می شود و ظاهری سوخته را به گیاه می دهد.

زمانی که دمگل میوه جوان مورد حمله قرار می گیرد، میوه چروک شده و می میرد. روی میوه جوان ممکن است لکه های فرورفته و سیاهی گسترش یابد که منجر به بد شکل شدن میوه گردد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ روی بافت گیاهی آلوده از فصلی به فصل دیگر زنده می ماند و ممکن است تا دو سال در غیاب میزبان بقا یابد.

انتشار بیماری با پخش قطرات باران، آب آبیاری، حشرات، کارگران، یا تجهیزات کشاورزی می تواند صورت گیرد. گسترش بیماری در آب و هوای مرطوب و گرم تسهیل می شود. آلودگی دیر هنگام ممکن است منجر به عدم بازار پسندی میوه در طول انبار مانی، حمل یا عرضه میوه شود.

کنترل:

یک برنامه سم پاشی با قارچ کش و استفاده از ارقام مقاوم بهترین روش کنترل می باشد.

ارقام مقاوم/متحمل:

وجود دارد.

بیماری لکه نقطه ای: Cercospora Leaf spot

عامل بیماری: Cercospora citrullina

انتشار: در نواحی گرم مرطوب و تروپکال

علائم بیماری:

تمام خانواده کدوئیان به این بیماری کم و بیش حساسیت دارند، از جمله هندوانه، خیار، طالبی. علامت بیماری غالبا روی برگها ظاهر می شود، مگر آنکه شرایط مطلوبی برای رشد میسیلیوم قارچ وجود داشته باشد، در اینصورت به دمبرگ و حتی ساقه گیاه نیز خسارت وارد می کند. لکه های به وجود آمده در روی برگها به شکل دایره ای و یا دایره ای ناقص خواهند بود که در مرکز این لکه ها رنگ سفید و یا سفید مایل به قهوه ای نیز قابل مشاهده است. در نهایت این لکه ها به هم پیوسته و سطح برگ را زردی فرا می گیرد. آلودگی در مرحله اول در برگهای مسن تر ظاهر می شود، اثرات جنبی این بیماری عبارتست از کوچک شدن اندازه میوه ها و کاهش کیفی میوه.

شرایط جهت گسترش بیماری:

اسپور این بیماری در هوای مرطوب می تواند تا مسافتهای طولانی جابجا گردد و در رطوبت و دمای حدود 32 تا 26 درجه سلسیوس مرتبا قابل گسترش است.

کنترل:

حذف علفهای هرز که می تواند میزبان این قارچ باشد و تناوب زراعی، به علاوه مصرف قارچ کشهای موثر می تواند بهترین راههای کنترل قلمداد گردد.

ارقام مقاوم/متحمل:

وجود ندارد.

پوسیدگی زغالی: Charcoal Rot

عامل بیماری: Macrophomina phaseoli

انتشار: سراسر جهان در نواحی گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل

علائم:

قارچ می تواند به ریشه ها، ساقه ها یا میوه های در تماس با خاک حمله کند. روی میوه یک زخم قهوه ای رنگ آب سوخته ایجاد می شود. عامل ریز و سیاه رنگی که میکرو اسکلرتها نامیده می شوند در داخل زخم شکل می گیرند. در گیاهچه ها شانکرهای سیاه و فرورفته روی محور زیر لپه، در زمان جوانه زنی ایجاد می گردد. شانکر ممکن است به صورت حلقه های متحدالمرکز (فشرده) گسترش یابد. شانکر در حال گسترش رشد گیاه را متوقف می کند و باعث می شود که گیاه به کندی رشد کرده و پژمرده شود. زمانی که گیاهان مسن تر مورد حمله قرار می گیرند برگها و ساقه های فرعی که در تماس با خاک هستند ممکن است زرد شده و بمیرند. نوعا یک زخم آبسوخته ممکن است ساقه را در سطح نزدیک به خاک در برگیرد و تا چند سانت به سمت بالای ساقه گسترش یابد. ممکن است قطرات کهربائی رنگی در نواحی آلوده ایجاد شوند. در طول چند روز زخم خشک می شود و به رنگ برنزه روشن در می آید. نهایتا میکرواسکلرتها درون زخم تشکیل می شوند.

شرایط جهت گسترش بیماری:

بیماری در حرارتهای بالا و خاکهای نیمه مرطوب سریعتر توسعه می یابد. تنش ناشی از نمک یا رطوبت ممکن است گیاهان را در معرض آلودگی قرار دهد. قارچ در خاک زنده می ماند و زمستان گذرانی خود را در علفهای آلوده یا بقایای گیاهان بیمار به انجام می رساند. قارچ توسط بذ آلوده نیز می تواند انتقال یابد، هرچند به نظر می رسد که این امر اهمیت بسیار کمی داشته باشد.

کنترل:

قارچ طیف میزبانی وسیعی دارد که کنترل آن را توسط تناوب زراعی مشکل می سازد. نگهداری گیاهان در شرایط تغذیه ای خوب به کاهش این بیماری کمک می کند.

ارقام مقاوم/متحمل:

در دسترس نمی باشد.

مرگ گیاهچه: Damping off

عامل بیماری: گونه های Acremonium ، Fusarium equiseti ، Pythium ، Rhizoctonia solani ، Thielaviopsis basicola و دیگر قارچها

انتشار: سراسر جهان به استثنای گونه های Acremoium که تنها از کالیفرنیا گزارش شده اند.

علائم:

گونه های Pythium در خزانه برگ گیاهان را سبز تیره نموده و گیاهان از ناحیه یقه می میرند. یک زخم آبسوخته در محل یقه گیاه ایجاد شده و گیاهچه ها پژمرده شده و جمع می شوند. همچنین ممکن است گیاهچه ها قبل از جوانه زدن در خاک پوسیده شوند.

Rhizoctonia solani: علائم روی گیاهچه های جوان همانند Pythium است. در گیاهچه های مسن تر قارچ تنها به پوست حمله می کند که باعث ایجاد زخم فرورفته به رنگ برنزه تا قهوه ای _قرمز می شود.

Thielaviopsis basicola: زخمها به صورت نواحی خاکستری تا بنفش آغاز می شوند که تقریبا به سرعت به رنگ سیاه زغالی در می آیند. در خاک مرطوب پوششی مشابه یخ زدگی ممکن است قسمتهائی از زخم سیاه را بپوشاند.

گونه های Acremonium: علائم 7 تا 10 روز پس از جوانه زنی گیاهچه ها گسترش می یابند.

آلودگی از محلی که پوشش بذر به هیپوکوتیل (یقه) متصل می ماند آغاز می شود. این ناحیه به رنگ زرد قهوه ای درمی آید. در عرض دو یا سه روز یک پوسیدگی پوستی به رنگ قهوه ای-قرمز و خشک گسترش می یابد. گاها زخم های سطحی در دیگر نقاط روی یقه و زیر سطح خاک ایجاد می شود. معمولا کمتر از 20 درصد از گیاهچه ها می میرند. گیاهچه هائی که زنده مانده اند برای مدت طولانی از رشد باز می مانند و به همین دلیل رشد آنها با تاخیر انجام می شود.

Fusarium equiswti: یک پوسیدگی پوست قرمز_قهوه ای خشک روی یقه ایجاد می شود. قارچ باعث مرگ گیاهچه، پیش از جوانه زنی و پس از جوانه زنی می گردد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

بیماری مرگ گیاهچه تحت شرایط تراکم زیاد، رطوبت خاکی بالا، تهویه ضعیف و شرایط ابری ایجاد می شود. به علاوه پوسیدگی ریشه Acremonium با کاشت عمیق بذر تسهیل می شود. Fusarium equiseti به خربزه هائی حمله می کند که بذرشان در خاکهای مرطوب و سرد کشت شده است. این قارچ به مرور بذر خربزه را به صورت قشری در برمی گیرد. گیاهچه ها در طول چند هفته اول پس از جوانه زنی نسبت به بیماری مرگ گیاهچه بسیار حساس می باشند. در گلخانه ها خاکی که به طور مناسب ضدعفونی نشده باشد باعث آلودگی خواهد شد.

کنترل:

ضدعفونی مناسب خاک و جعبه کشت ، مرگ گیاهچه ها را در گلخانه کاهش می دهد. به علاوه روش های بهداشتی خوب در جلوگیری از آلودگی مجدد پس از پاستوریزاسیون مهم می باشد. رطوبت مستمر و زیاد خاک باعث آلودگی می شوند، تهویه خاک به کاهش مرگ گیاهچه کمک می کند. روش های کنترل شامل جلوگیری از فشردگی خاک، ایجاد بسترهای بلند به منظور به دست آوردن زهکشی بهتر و پرهیز از دوره های طولانی آبیاری می باشد. در بعضی موارد ضدعفونی بذرها با قارچ کش، غوطه ور ساختن بذر در سم و یا سم پاشی می تواند از مرگ گیاهچه جلوگیری کند . پوسیدگی ریشه Acremonium می تواند با کشت کم عمق در خاک خشک که متعاقب آن آبیاری انجام می شود، به حداقل برسد. بذر با کیفیت عالی همراه با قوه نامیه خوب به کاهش مرگ گیاهچه کمک می کند. جهت حفظ قوه نامیه بذر می بایستی در محل مناسبی انبار شود.

ارقام مقاوم/متحمل: موجود نمی باشد.

پوسیدگی میوه: Fruit Rots

عامل بیماری: Choanephora cucuribitarum، Botrytis cinerea، Penicillium digitatum،  Fusarium roseum، Diplodia natalensis، Rhizoctonia solani، گونه های Phytophthora، Pythium soecies، Trichothecium roseum، Rhizopus stolonifer و دیگر قارچها

علائم:

علائم برحسب آب و هوا و ارگانیسم عامل بیماری تغییر می کند.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچهای پوسیدگی میوه مثل Phytophtora، Fusarium، Pythium، Rhizoctonia وارد میوه می شوند و این در زمانی است که میوه در تماس با خاک مرطوب قرار گرفته است زخمها و گلهایی که در تماس با خاک قرار دارند نیز منابع ورودی برای قارچها پوسیدگی میوه می باشد. احتمالا در صورت خیس بودن میوه ها یا در صورت قرار گیری در شرایط مرطوب، آلودگی خیلی بیشتر می شود. صدمه ناشی از سرمازدگی نیز میوه را نسبت به بیماری ها حساس تر می کند.

کنترل:

انجام عملیات مدیریتی زراعی که خراش روی میوه را کاهش می دهد، پرهیز از تماس میوه با سطح خاک یا کاهش رطوبت سطح میوه، پوسیدگی را کاهش خواهد داد.

در بعضی موارد ممکن است قارچ کشها به کاهش خسارت ناشی از پوسیدگی میوه کمک می کنند.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

پوسیدگی میوه: Fruit Rots

علائم:

1_ علائم روی سطحی از میوه ایجاد می شود که در تماس با خاک است، پوسیدگی آب سوخته از برنزه به قهوه ای پررنگ تغییر می کند. ممکن است ترکهای کوچکی در نواحی پوسیده ایجاد شود.

2_ انتهای شکوفه با رشد کپکی آبی رنگ همراه با حاشیه سفید پوشیده می شود.

3_ قارچ ابتدا گل ها را آلوده می کند، کپک سفید کرکی در سطح خارجی میوه قابل مشاهده است، سپس اجسام بارده بنفش رنگ سیاه قارچ روی رشد کپکی شکل می گیرند، میوه نرم و آبدار می شود.

4_ پوسیدگی آبدار و نرم از انتهای شکوفه میوه پیشرفت می کند، قسمت های پوسیده با رشد پنبه ای سفید رنگ پوشیده می شود.

5_ معمولا میوه رسیده بیمار می شود. لکه های برنزی رنگ با رشد سفید در زیر پوست ایجاد می شود. این لکه ها به راحتی از بافت اطراف جدا می شود.

6_ لکه های نرم و آب سوخته روی میوه تشکیل می شود، در شرایط مرطوب کپک سفید ممکن است در سطح این لکه ها رشد کند.

7_ انتهای غنچه با رشد کرکی صورتی رنگی پوشیده می شود.

8_ لکه های آبسوخته بزرگ با حاشیه های مشخص ایجاد می شوند. این لکه ها نرم و فورفته شده و کپک خاکستری ممکن است در حجره بذری رشد کند.

9_ انتهای شکوفه با رشد کرکی صورتی رنگی پوشیده می شود.

سفیدک دروغین: Downy Mildew

عامل بیماری: Pseudoperonospora cubensis

علائم بیماری:

گرچه سفیدک نهان به تمام خانواده کدوئیان خسارت وارد می سازد، ولی در انواع خیار و طالبی خسارت آن شدیدتر می باشد.

برگ آلوده در مرحله اول لکه های زرد روشنی را در بین رگبرگ ها محصور است، نشان می دهد سپس در مرحله بعدی این لکه ها گسترش یافته و به رنگ قهوه ای در می آیند. در شرایط مساعد حرارتی و رطوبتی در سطح زیرین برگ ها لکه هائی به رنگ خاکستری تا بنفش ظاهر می گردد و پس از آن برگ به طور کامل از بین می رود، ولی همچنان به ساقه گیاه اتصال خود را حفظ نموده و حاشیه برگ به طرف بالا پیچ خوردگی خواهد یافت. در صورت عدم مبارزه بیماری می تواند تمام بوته را بخشکاند.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ با جریان هوا تا مسافتهای قابل ملاحظه ای حمل می شود توسط باران پخش شده یا توسط کارگران و ابزار به گیاهان سالم انتقال می یابد. بیماری در حرارت های معتدل تا گرم که رطوبت روی برگ ها وجود دارد بسیار سریع گسترش می یابد. مه، شبنم یا باران مداوم شرایط را برای گسترش بیماری تسهیل می کند.

کنترل:

استفاده از ارقام مقاوم در زمانی که قابل دسترس باشند، و یا مصرف سموم پیشگیری کننده و کنترل رطوبت و دما به طور موفقیت آمیزی در بسیاری نواحی، می تواند به کنترل بیماری منجر گردد.

ارقام مقاوم/متحمل:

وجود دارد.

پوسیدگی فوزاریومی ریشه و ساقه:

Fusarium Root and Stem Rot

عامل بیماری: Fusarium solani f.sp.cucurbitae

دو نژاد گزارش شده است.

انتشار: آمریکای شمالی، آفریقا، استرالیا و آسیا

علائم:

بیماری روی هندوانه، طالبی و خیار خسارت زائی دارد ولی در کدو و کدوتنبل بسیار شدیدتر است. نژاد یک به میوه، ریشه ها و ساقه ها حمله می کند، اما نژاد دو تنها به میوه حمله می کند. علائم شبیه به پوسیدگی فوزاریومی است که عبارتنداز:

1_ توقف مشخص رشد گیاه

2_ در طول فصل زراعی گیاه کاملا شروع به پژمرده شدن می کند.

به هر حال همراه با پوسیدگی فوزاریومی ریشه یک یک پوسیدگی مشخص به رنگ قهوه ای تیره در قاعده ساقه به وجود می آید. این پوسیدگی به دور ساقه گسترش می یابد و گیاه را احاطه می کند. نواحی آلوده نرم و سست می شود. در طول آب و هوای مرطوب بافت سفید رنگی در نواحی آلوده یافت می شود. ریشه های گیاه نیز ممکن است آلوده شوند. زمانی که میوه مورد حمله قرار می گیرد، پوسیدگی سفت و خشکی گسترش می یابد. نواحی پوسیده شده حلقوی می باشند و ممکن است طرحی از حلقه های فشرده را پدید آورد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ همانطوری که روی برگ بقا می یابد می تواند در خاک نیز زنده بماند. آلودگی زود هنگام ممکن است منجر به مرگ گیاهچه ها شود. قارچ همچنین می تواند میوه ای را که در تماس با خاک آلوده است، ضایع نماید.

کنترل:

استفاده از بذرهای عاری از قارچ نمی تواند به مدت طولانی در خاک زنده بماند بنابراین یک تناوب زراعی سه ساله بدون کشت کدوئیان می تواند برای کنترل بیماری کافی باشد.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

پژمردگی فوزاریومی: Fusarium wilt

عامل بیماری: روی خیار

Fusarium oxysporum f.sp.cucumerinum

روی طالبی چهار نژاد شناخته شده است.

Fusarium oxysporum f.sp.melonis

روی هندوانه سه نژاد شناخته شده است.

Fusarium oxysporum f.sp.niveum

انتشار:

سراسر جهان، هرچند که بعضی نژادها انتشار محدودی دارند.

علائم بیماری:

هریک از نژادهای این قارچ می تواند به گیاهان خاصی مانند خیار، هندوانه یا طالبی در شرایط مساعد خسارت وارد سازد.

در خزانه وجود قارچ بیماری زا باعث از بین رفتن (کتی لیدونها) دو برگ اولیه گیاه شده، و نهایتا باعث خشک شدن گیاه تازه روئیده شده بشود. در گیاهان رشد یافته و حتی زیر ثمر، علامت بیماری مقدمتا در یک شاخه فرعی که ضعیف و خشک می شود خود را نشان داده و سپس عامل بیماری در سایر قسمتهای ساقه نفوذ نموده و کل بوته را خشک خواهد نمود. در بوته هندوانه و طالبی لکه های قهوه ای پررنگی در روی یقه از شروع خسارت زائی قارچ حکایت دارد و سپس در برش افقی ساقه، آوندهای قهوه ای شده را مشاهده می توان نمود.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ مسبب پژمردگی فوزاریومی می تواند سالها در خاک زنده بماند.

خاک آلوده روی ماشین آلات مزرعه ای، بقایای گیاهی آلوده، خاک بادآورده و آب آبیاری همگی به جابجائی قارچ از یک مزرعه به مزرعه دیگر منجر می شود. قارچ از طریق ریشه ها وارد گیاه می شود و در زمانی که حرارت خاک بالا باشد، بیماری به سرعت پیشرفت می کند.

کنترل:

استفاده از ارقام مقاوم گیاه در خاکهای اسیدی با PH=6/7 کمتر آلودگی پیدا می کند و استفاده از ازت نیتراته نیز می تواند از گسترش بیماری در خاک آلوده جلوگیری کند. ضدعفونی خاک با مواد شیمیائی یا حرارت از بروز بیماری جلوگیری کند.

ارقام مقاوم/متحمل:

برای نژادهای بسیاری، ارقام مقاوم وجود دارد.

بلایت صمغی ساقه: Gummy Stem Blight

عامل بیماری: Mycosphaerella melanis

(Didymella bryoniae)

انتشار: سراسر جهان به ویژه نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری

علائم:

غالبا در قسمتهای هوائی گیاهان علائم خسارت زائی دیده می شود. گیاهچه ها پس از آلودگی در یقه به سرعت می میرند. در گیاهان مسن تر، علائم برگی به صورت لکه های برنزه تیره تا سیاه که به صورت حلقوی به قطر 5 میلیمتر که گاه با هاله زرد رنگی احاطه شده اند، ظاهر می شود. بعدا این لکه ها خشک شده، ترک خورده و می افتد. آلودگی اغلب به صورت یک پژمردگی از حاشیه برگ آغاز می شود و به سوی مرکز برگ پیشرفت می کند که منجر به بلایت برگی می شود. ساقه های آلوده شانکرهائی را ایجاد می کنند که صمغی را به رنگ قرمز یا قهوه ای تولید می کنند. در بافت میوه رگه های سیاه رنگ کوچک در نقطه آلودگی گسترش می یابد. ساقه می تواند حلقوی شود که این امر منجر به مرگ پیچک در قسمت بالائی این نقطه می گردد. لکه های کوچک، آبسوخته ، بیضوی تا حلقوی ابتدا روی میوه دیده می شوند. این لکه ها به رنگ سبز روغنی بوده و به تدریج که بزرگ می شوند به رنگ قهوه ای تیره درمی آیند. یک ماده صمغی سیاه رنگ ممکن است در این لکه ها دیده شوند.

شرایط جهت گسترش بیماری:

اسپور قارچ می تواند روی بقایای گیاهی و یا علف های هرز و یا سایر گیاهان خانواده کدوئیان زمستان گذرانی داشته باشد، همچنان که از طریق بذر آلوده نیز قادر به خسارت زائی می تواند بشود. قارچ از طریق زخم هائی که حشرات و یا در اثر هرس و یا برداشت محصول روی ساقه ایجاد می گردد وارد بافت گیاه می گردد. خسارت بیماری در گیاهان فضای آزاد در زمانی که حرارت بالا همراه بارندگی به وجود بیاید شدیدتر خواهد بود. ولی در محیطهای گلخانه ای دمای پایین در شبها و رطوبت بالا در گسترش آن دخالت دارد.

آلودگی در گلها، بعد از شروع رشد تخمدان باعث پوسیدگی میوه و عدم بازارپسندی آن خواهد شد.

کنترل:

ضدعفونی خاک، رعایت اصول بهداشتی و تناوب از بهترین روشهای جلوگیری از آلودگی گلخانه ای است. از آبیاری بارانی می بایست پرهیز کرد. یک برنامه سم پاشی با قارچ کشها در کنترل این بیماری مهم می باشد.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

پوسیدگی ریشه فیتوفترایی: Phytophthora Root Rot

عامل بیماری: Phytophthora Capsici و دیگر گونه های فیتوفترا.

انتشار: سراسر جهان

علائم:

این قارچ می تواند در خزانه ها باعث بیماری مرگ گیاهچه (Damping off) شود ولی، معمولا در حرارتهای پائین تعداد کمی از گیاهان خشک شده و بقیه به رشد خود ادامه می دهند.

در مزرعه، علائم بیماری اکثرا زمانی قابل مشاهده می شود که گیاه شروع به باردهی نموده باشد. در این صورت در اثر آلودگی فیتوفترایی گیاه سریعا توسعه یافته و طی چند روز بوته را سبز خشک می نماید، در این صورت حلقه ای سیاه و یا قهوه ای در ناحیه یقه گیاه روی ساقه قابل رویت است. در این حالت ریشه گیاه آلوده نرم_قهوه ای و پوسیدگی بدون بوئی را دارا است.

شرایط جهت گسترش بیماری:

آبیاری بیش از حد، زهکشی نامناسب و درجه حرارتهای بالا از عوامل پوسیدگی ریشه فیتوفترایی می باشند.

کنترل:

روش های زراعی که از دوره های طولانی مرطوب بودن خاک جلوگیری کند، به کاهش پوسیدگی ریشه کمک خواهد کرد. روشهای کنترل شامل پرهیز از فشرده کردن خاک، آماده سازی بسترهای بلند برای زهکشی بهتر خاک و جلوگیری از دوره های آبیاری طولانی است.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

سفیدک پودری یا حقیقی: Powdery Mildew

عامل بیماری:

Sphaerotheca fuliginea, Erysiphae cichoracearum

سه نژاد روی طالبی شناخته شده است.

انتشار: سراسر جهان

علائم:

تمامی کدوئیان نسبت به سفیدک حقیقی حساس می باشند درحالیکه این بیماری روی هندوانه کمتر دیده می شود. اولین نشانه های بیماری بصورت نقاط زرد بسیار کمرنگی روی ساقه ها، دمبرگ ها و برگها ظاهر می شود. آلودگی ممکن است در سطح روئین یا زیرین برگ ایجاد شود. این لکه ها بزرگ شده و با اسپورهای سفید رنگی پوشیده می شود و ظاهری پودری به خود می گیرد. برگهای آلوده بتدریج زرد رنگ شده نهایتا قهوه ای و کاغذی می شوند. آلودگی میوه هرچند بندرت اتفاق می افتد اما می تواند روی خیار و هندوانه مشکل زا شود.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ عموما روی علفهای هرز زمستان گذرانی می کند و توسط جریانهای هوایی تا مسافتهای طولانی حمل می شود. آلودگی می تواند بدون وجود رطوبت بر سطح گیاه نیز انجام شود. گرچه رطوبت زیاد (90%_50) نهایتا ضروری می باشد. گسترش بیماری با تراکم گیاهی انبوه، درجه حرارتهای معتدل، نور کم و شبنم تسهیل می شود.

کنترل:

استفاده از ارقام مقاوم و در صورت عدم دسترسی به آنها، کنترل با قارچکش های مناسب، می تواند نتیجه بخش باشد.

در گلخانه ها کشت غیر متراکم بوته ها و کنترل علفهای هرز و سایر موارد در حوزه داشت گیاهان، مانند کنترل رطوبت و یا تهویه، خسارت زائی این بیماری را می تواند به حداقل برساند.

ارقام مقاوم/متحمل:

وجود دارد.

اسکب (جرب): Scab

عامل بیماری: Clodosporium cucumerium

انتشار: آمریکای شمالی، آفریقا، اروپا و آسیا

علائم:

بیماری روی خیار بسیار شدید می باشد اما می تواند طالبی، کدو تنبل و کدو را نیز بیمار کند. علائم تداعی کننده بیماری لکه برگی زاویه ایست که در آن لکه های حلقوی تا زاویه ای، قهوه ای رنگ، آبسوخته با حاشیه های زرد رنگ که روی برگها ظاهر می شود می باشد. بافتهای جوان زمانیکه مورد حمله قرار می گیرند آبسوخته شده و به سرعت می میرند. میانگره های گیاهان آلوده ممکن است کوتاه شود و ظاهری شبیه به آلودگی با ویروس موزائیک خیار را ایجاد کند. کپک خاکستری تا زیتونی رنگی روی بافتهای آلوده گسترش می یابد. لپه ها، ساقه ها، برگها و میوه ها ممکن است مورد حمله قرار بگیرند. لکه های آب سوخته روی میوه جوان که یک فرورفتگی همانند دهانه آتشفشان در حین رشد بر آن گسترش می یابد، ظاهر می شود. بعدا ناحیه آلوده به صورت یک اسکب (جرب) زاویه دار، چوب پنبه ای و برنزه در می آید. یک پوشش میسلیومی زیتونی رنگ از اسپورهای قارچی می تواند در طول آب و هوای مرطوب روی میوه گسترش یابد. روی خربزه اثر زخم ساقه مانند دیگر نواحی آلوده دیده می شود. پوسیدگی میوه معمولا سطحی و اسفنجی است.

شرایط جهت گسترش بیماری:

ارگانیسم روی ماده گیاهی آلوده زنده می ماند. اسپورها توسط باد، لباس، حشرات و تجهیزات زراعی حرکت می کنند. بیماری تحت شرایط آب و هوایی سرد و مرطوب گسترش می یابد. درجه حرارت های بالا بیماری را کاهش می دهد.

کنترل:

تنها ارقام مقاوم به اسکب می بایست کاشت شود. برای خربزه و کدو یک برنامه سمپاشی با قارچکش می تواند بیماری را کنترل کند.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

پوسیدگی ساقه اسکلروتینایی: Sclerotinia Stem Rot

عامل بیماری: Sclerotinia sclerotiorum

انتشار: سراسر جهان

علائم:

تمامی کدوئیان به این بیماری حساس می باشند. قارچ می تواند به برگها و میوه ها حمله کند. هرچند که آلودگی ساقه شایعترین حالت می باشد. اولین نشانه بیماری رشد پنبه ای و سفید رنگ روی قسمتهای گیاهی بیمار می باشد. اگر ساقه اصلی آلوده شود، تنها رشته هایی از بافت چوب باقی خواهد ماند. گیاه تدریجا زرد شده می میرد. زمانیکه ساقه همراه با اسکلرتهای سیاهرنگ به اندازه نخود دیده می شود، میوه آلوده با رشد میسلیومی سفید رنگی پوشیده می شود و به سرعت نرم و آبدار می گردد.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ می تواند سالها به صورت اسکلرت در خاک زنده بماند. بیماری در رطوبت زیاد و حرارتهای کم (سرد) تا معتدل گسترش می یابد. دوره های طولانی رطوبت زیاد، باران، آبیاری، شبنم یا مه گسترش این بیماری را تسهیل می کند. قارچ می تواند طیف وسیعی از محصولات را مورد حمله قرار دهد.

کنترل:

عملیات زراعی مثل تناوب زراعی، رعایت اصول بهداشتی و شخم عمیق پس از کاشت می تواند به کاهش بیماری کمک کند. به علاوه مدیریت آبیاری، بویژه در انتهای فصل، ایجاد بیماری را به حداقل می رساند. یک برنامه خوب سمپاشی با قارچکش ها جهت کنترل این بیماری می تواند مفید واقع شود. در گلخانه ها ضدعفونی خاک روش موثری برای کنترل است.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

بلایت جنوبی Southern Blight

عامل بیماری: Sclerotium rolfsii

انتشار: سراسر جهان، در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری

علائم:

بیماری روی طالبی، کدو و هندوانه بسیار مهم می باشد. اولین علامت بیماری پژمردگی در وسط روز می باشد. برگها زرد شده و در عرض چند روز گیاه کاملا پژمرده شده و می میرد. افتادگی سریع گیاه به علت ظهور بیماری در یقه گیاه می تواند باشد. قارچ مسبب بیماری، رشد میسلیومی سفید رنگی را تولید می کند که ممکن است بادبزنی شکل باشد. چیزیکه در این پوشش میسلیومی سفید رنگ قرار گرفته است، اجسامی به اندازه بذر خردل به رنگ قهوه ای روشن می باشد که اسکلرت نامیده می شود و با گذشت زمان به رنگ قهوه ای تیره در می آید. قارچ همچنین به میوه ای که در تماس با خاک آلوه می باشد، خسارت وارد می کند و مقادیر زیادی رشد قارچی و اسکلرت روی میوه پوسیده تشکیل می شود.

شرایط جهت گسترش بیماری:

ارگانیسم برای سالهای متمادی در خاک زنده می ماند. این قارچ با جابجایی خاک یا آبهای سطحی پراکنده می شود . بیماری با حرارتهای زیاد و خاک مرطوب تسهیل می گردد.

کنترل:

یک برنامه بهداشتی زراعی مناسب بهترین و موثرترین روش کنترل است. حذف و سوزاندن گیاهان میزبان از رشد مجدد قارچ جلوگیری می کند. عملیات زراعی مثل تناوب زراعی و زیر خاک کردن بقایای گیاهان ممکن است به کاهش بیماری کمک کند. ضدعفونی خاک نیز می تواند باعث کنترل بیماری بشود اما مقرون به صرفه نیست. ثابت شده که استفاده از بعضی قارچکشها در کنترل بیماری موثر است.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود نمی باشد.

لکه برگی هدفی (نشانه گیری شده): Target leaf spot

عامل بیماری: Corynespora cassiicola

انتشار: سراسر جهان در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری

علائم:

بیماری می تواند روی تمام کدوئیان یافت شود، درحالیکه روی خیار شایعتر است. اولین علائم به صورت لکه های زاویه دار و زرد روی برگهای مسن تر ایجاد می شود. در فضای آزاد این لکه ها بزرگ شده و حلقوی می شوند با مراکز قهوه ای روشن حاشیه قهوه ای تیره ظاهر می گردد. بعدا این لکه های بزرگ خاکستری می شوند و می افتند و ظاهری پاره پاره را به برگ می دهند. تحت شرایط گلخانه ای، لکه ها مراکز روشنی همراه با حلقه هایی با بافت سبز زیتونی و حاشیه زرد دارند که نهایتا ممکن است باعث بی شاخ و برگ شدن گیاه شود. لکه های روی ساقه و دمبرگها بزرگتر می باشند که این امر باعث تمیز این بیماری از آنتراکنوز، سفیدک دروغین ولکه برگی زاویه ای می شود. آلودگی زودرس در انتهای گل منجر به میوه تیره و چروکیده می گردد. آلودگی ریشه نیز ممکن است ایجاد شود.

شرایط جهت گسترش بیماری:

قارچ می تواند روی ماده گیاهی آلوده یا میزبانهای متعدد از علف هرز حداقل به مدت 2 سال باقی بماند. این قارچ با جریان های هوایی پخش می شود. درجه حرارتهای نسبتا گرم برای گسترش بیماری بهینه می باشد. هرچند که آلودگی تحت شرایط مرطوب و درجه حرارتهای نسبتا سرد هم اتفاق می افتد.

کنترل:

استفاده از ارقام و قارچ کش ها در کنترل بیماری موثر است.

ارقام مقاوم/متحمل:

موجود می باشد.